Asbest is een minerale vezel die, al of niet gebonden aan andere materialen, is verwerkt in een scala van producten. Het is bestand tegen hoge temperaturen en het heeft een grote slijtvastheid. Gebonden aan cement vergroot het de sterkte in materialen. In de bouw is het o.a. mogelijk toegepast bij:

• Plaatmaterialen verwerkt in gevels, daken, vloeren, wanden, plafonds, vensterbanken;
• Kanalen voor ventilatie, rookgasafvoer, vuilstort;
• In gespoten vorm op (onder andere) staalconstructies en plafonds;
• Als bekledingsisolatie om leidingen en verwarmingsketels;
• In beglazingskit;
• Tot eind 70-er jaren (1978) in de fitterskit van hennepverbindingen in water, gas en riolering installaties.

Asbestvezels worden afhankelijk van hun vorm in 2 groepen verdeeld:

• Spiraalvormig (Serpentijnen), met één soort, namelijk wit asbest (Chrysotiel). Deze soort vormt zo’n 90% van de totale hoeveelheid asbest in Nederland;
• Recht van vorm (Amfibolen): met als belangrijkste soorten: bruin asbest (Amosiet) en blauw asbest (Crocidoliet).

Blauw asbest geldt als meest gevaarlijk, gevolgd door bruin asbest. Wit asbest wordt gezien als minst gevaarlijk. Vanwege de gezondheidsrisico’s en de huidige wetgeving moeten al die producten vroeger of later worden verwijderd. Er geldt inmiddels een algeheel verbod op het bewerken, verwerken of in voorraad houden van asbest of asbesthoudende producten.

Bij het slopen of verwijderen wordt het asbesthoudende product bijna altijd beschadigd. Indien hierbij asbestvezels vrijkomen kunnen deze zich, via inademen, duurzaam in het lichaam vestigen. Ze kunnen op den duur leiden tot onderstaande (ongeneeslijke) ziekten:

• Asbestose (verbindweefseling in de longen);
• Longkanker;
• Mesothelioom (kanker van het long-, borst-, of buikvlies).

Iedere blootstelling aan asbest houdt risico’s in, hoe klein ook de dosis en moet dus worden voorkomen. De periode tussen blootstelling en het mogelijk openbaren van de ziekte kan 10 tot 60 jaar zijn.

Voorafgaand aan werkzaamheden in gebouwen van vóór 1994 óf aan leidinginstallaties van vóór 1978 moet nagegaan worden of asbest een mogelijk risico is tijdens de werkzaamheden en moeten maatregelen worden getroffen als dat nodig is. Dit overeenkomstig het Unica asbestprotocol. Indien u tijdens de werkzaamheden denkt dat er sprake is van asbest moet u direct uw werkzaamheden stopzetten en dit melden aan uw direct leidinggevende. Deze is er vervolgens verantwoordelijk voor om het asbestprotocol te volgen voordat de werkzaamheden worden voortgezet en de afspraken te maken met de opdrachtgever. Zo nodig kan de QHSE-afdeling ondersteunen bij het vervolg, zo nodig ook in overleg met de directie en de betrokkenen. Er moet bepaald worden welke acties er genomen moeten worden. 

LET OP! Bij vermoeden van asbest eerst onderzoek instellen en personen informeren, dan pas doorwerken.

Ga met elkaar in gesprek over het volgende:

1. Hoe ga jij om met dit probleem in jouw werkomgeving?
2. Wist jij dat er wetten/regels waren?
3. Hoe ben je hier achter gekomen?

Fitterskit voor schroefdraadverbindingen

Uitonderzoek bij de netbeheerdersbranche is onlangs vastgesteld dat er in de 60’er en 70’er jaren asbest verwerkt kan zijn in de fitterskit voor schroefdraadverbindingen met hennep. Tot voor kort was dit niet bekend, zelfs niet bij de asbestinventarisatiebureaus! Er moet van uitgegaan worden dat ook in gebouwen van vóór 1978 in CV-, water-, gas-sprinkler-en rioleringsinstallaties uit die tijd deze asbesthoudende fitterskit in schroefdraadverbindingen is toegepast. Voor meer informatie over dit onderwerp(hoe te handelen, wat kunnen we ervan leren en de mogelijke maatregelen), wordt er verwezen naar de toolbox én safetyflits Asbest in fitterskit.

Voor meer informatie over asbest, wordt er door verwezen naar: 

ASBEST (sharepoint.com)​​​​​​​